Celiakia to choroba trzewna, która dotyka coraz większej liczby osób na całym świecie. Szacuje się, że aż 1% populacji może cierpieć na tę chorobę, ale tylko u części osób jest ona zdiagnozowana. Celiakia polega na reakcji immunologicznej organizmu na gluten, białko występujące w pszenicy, żytnim i jęczmiennym produktach spożywczych. Choroba ta jest znana przede wszystkim z charakterystycznych objawów takich jak biegunka, wzdęcia i utrata masy ciała. Jednakże istnieje wiele innych symptomów, które mogą wskazywać na celiakię, a nie są one tak oczywiste. W tym artykule przedstawimy 10 powszechnych objawów celiakii, na które należy zwrócić uwagę, gdy podejrzewa się, że ktoś może cierpieć na tę chorobę.
Utrata masy ciała lub problemy z przybieraniem na wadze
Utrata masy ciała lub problemy z przybieraniem na wadze to jeden z najczęstszych objawów występujących u osób z celiakią. Jest to spowodowane zaburzeniami wchłaniania składników odżywczych z jelit, które wynikają z uszkodzenia błony śluzowej jelitowej przez gluten.
Jeśli osoba z celiakią spożywa gluten, dochodzi do uszkodzenia kosmków jelitowych, które są odpowiedzialne za wchłanianie składników odżywczych z pożywienia. W rezultacie, organizm nie może przyswoić wystarczającej ilości składników odżywczych, co prowadzi do utraty masy ciała lub problemów z przybieraniem na wadze.
Utrata masy ciała może być szczególnie widoczna u dzieci z celiakią, które nie przybierają na wadze w sposób prawidłowy lub szybko tracą na wadze. U dorosłych, problemy z przybieraniem na wadze lub utrata masy ciała mogą być zauważalne w wyniku nieprawidłowej diety lub niezdrowego stylu życia. Jednak u osób z celiakią, problemy te wynikają z zaburzeń wchłaniania składników odżywczych z jelit, a nie z niewłaściwej diety czy braku aktywności fizycznej.
Biegunka, zaparcia lub niestrawność
Biegunka, zaparcia lub niestrawność to powszechne objawy występujące u osób z celiakią. W przypadku celiakii, te objawy wynikają z uszkodzenia błony śluzowej jelitowej przez gluten, co prowadzi do zaburzeń trawienia i wchłaniania składników odżywczych z pożywienia.
Biegunka jest wynikiem zwiększonej ilości wody w jelitach oraz zmniejszonej ilości wchłaniania soli i wody przez uszkodzone kosmki jelitowe. Osoby z celiakią często doświadczają biegunek po spożyciu glutenu. Mogą mieć także biegunkę o charakterze tłuszczowym, ponieważ uszkodzone jelita nie są w stanie wchłonąć wystarczającej ilości tłuszczów.
Zaparcia są kolejnym powszechnym objawem celiakii. Zaburzenia ruchliwości jelitowej, które wynikają z uszkodzenia błony śluzowej jelit, mogą prowadzić do powstawania twardych, suchych stolców oraz trudności w ich wydalaniu.
Niestrawność to także częsty objaw występujący u osób z celiakią. W wyniku uszkodzenia jelit, organizm nie jest w stanie prawidłowo trawić pokarmów i wchłaniać składników odżywczych. Niestrawność może objawiać się bólem brzucha, wzdęciami, głośnymi dźwiękami jelit, odbijaniem, nudnościami lub wymiotami.
Wszystkie te objawy mogą prowadzić do utraty wagi i osłabienia organizmu, a także zaburzeń elektrolitowych i odwodnienia w wyniku biegunek lub wymiotów.
Wzdęcia i gazy – typowe objawy celiakii
Wzdęcia i gazy to częste objawy występujące u osób z celiakią. Są one spowodowane zaburzeniami trawienia i wchłaniania składników odżywczych z jelit, które wynikają z uszkodzenia błony śluzowej jelitowej przez gluten.
Gluten powoduje uszkodzenia kosmków jelitowych, które odpowiadają za wchłanianie składników odżywczych z pożywienia. W wyniku uszkodzenia błony śluzowej jelit, mogą powstawać fermentujące substancje, które prowadzą do wzdęć i gromadzenia się gazów w jelitach. Nadmiar gazów w jelicie może wywoływać uczucie dyskomfortu, bólu brzucha, wzdęć oraz częste oddawanie gazów.
Wzdęcia i gazy to objawy, które często towarzyszą innym objawom celiakii, takim jak biegunka, zaparcia i niestrawność. Mogą być one szczególnie uciążliwe dla osób z celiakią, prowadząc do dyskomfortu i zakłócenia codziennych aktywności.
Jeśli objawy te są uciążliwe, warto skonsultować się z lekarzem, który może pomóc w ustaleniu odpowiedniej diety eliminacyjnej lub zalecić suplementy diety, które pomogą zminimalizować wzdęcia i gazy.
Uczucie zmęczenia lub osłabienia
Uczucie zmęczenia i osłabienia to kolejne objawy, które mogą wystąpić u osób z celiakią. Wiele osób z celiakią zgłasza zmęczenie pomimo regularnego snu i wypoczynku, co może wpływać na jakość życia.
Uszkodzenie błony śluzowej jelitowej przez gluten może prowadzić do zaburzeń wchłaniania składników odżywczych z pożywienia, takich jak żelazo, witaminy B i D, co prowadzi do niedoborów tych składników odżywczych. Niedobory te mogą wpłynąć na funkcjonowanie organizmu, prowadząc do osłabienia i zmęczenia.
Dodatkowo, u osób z celiakią może wystąpić reakcja autoimmunologiczna, w której organizm atakuje swoje własne tkanki, w tym mięśnie, co może prowadzić do osłabienia mięśni.
Uczucie zmęczenia i osłabienia to objawy, które mogą wpłynąć na funkcjonowanie codzienne i jakość życia. Warto skonsultować się z lekarzem, który może pomóc w ustaleniu odpowiedniej diety oraz zalecić suplementy diety, jeśli niedobory składników odżywczych są przyczyną objawów. Regularna aktywność fizyczna i odpowiedni odpoczynek również mogą pomóc w zmniejszeniu uczucia zmęczenia i osłabienia.
Bóle brzucha lub skurcze
Bóle brzucha i skurcze to częste objawy występujące u osób z celiakią. Są one wynikiem uszkodzenia błony śluzowej jelitowej przez gluten, co prowadzi do zaburzeń trawienia i wchłaniania składników odżywczych z pożywienia.
Uszkodzenie błony śluzowej jelitowej przez gluten może prowadzić do stanów zapalnych, które powodują bóle brzucha i skurcze. Dodatkowo, reakcja immunologiczna organizmu na gluten może również powodować bóle brzucha i skurcze. Często objawy te nasilają się po spożyciu pokarmów zawierających gluten.
Bóle brzucha i skurcze mogą również być wynikiem nietolerancji laktozy, która często towarzyszy celiakii. W przypadku nietolerancji laktozy, organizm nie jest w stanie trawić laktozy, co prowadzi do bólu brzucha i skurczów.
Jeśli objawy te są uciążliwe, warto skonsultować się z lekarzem, który może pomóc w ustaleniu odpowiedniej diety eliminacyjnej lub zalecić suplementy diety, które pomogą zminimalizować bóle brzucha i skurcze. W niektórych przypadkach, lekarz może również zalecić leki przeciwbólowe lub leki przeciwzapalne, aby złagodzić objawy.
Blada skóra – mniej znane objawy celiakii
Blada skóra, osłabienie włosów i paznokci to objawy wynikające z niedoborów składników odżywczych u osób z celiakią. Uszkodzenie błony śluzowej jelitowej przez gluten prowadzi do zaburzeń wchłaniania składników odżywczych z pożywienia, takich jak żelazo, witaminy B i D, co może wpływać na wygląd skóry, włosów i paznokci.
Niedobór żelaza jest częstą przyczyną bladości skóry i osłabienia włosów i paznokci u osób z celiakią. Witamina B12 i kwas foliowy są również niezbędne dla zdrowych włosów i paznokci. Ich niedobór może prowadzić do łamliwości paznokci i wypadania włosów.
Jeśli objawy te występują u osoby z celiakią, należy skonsultować się z lekarzem, który może zlecić badania krwi w celu określenia poziomu składników odżywczych. W przypadku stwierdzenia niedoboru składników odżywczych, lekarz może zalecić odpowiednie suplementy diety oraz zmianę diety, aby pomóc w przywróceniu zdrowia skóry, włosów i paznokci.
Nieprzyjemny zapach stolca
Nieprzyjemny zapach stolca może być objawem występującym u niektórych osób z celiakią. Jest to wynik zaburzeń trawienia i wchłaniania składników odżywczych z pożywienia, które występują w celiakii.
Uszkodzenie błony śluzowej jelitowej przez gluten prowadzi do stanów zapalnych i zaburzeń wchłaniania składników odżywczych, co może prowadzić do fermentacji i rozkładu pożywienia w jelicie grubym. Fermentacja ta prowadzi do powstawania gazów, a rozkład do wytwarzania związków, które wpływają na nieprzyjemny zapach stolca.
Jeśli ten objaw występuje u osoby z celiakią, warto skonsultować się z lekarzem, który może pomóc w ustaleniu odpowiedniej diety eliminacyjnej lub zalecić suplementy diety, które pomogą zminimalizować nieprzyjemny zapach stolca. W niektórych przypadkach, lekarz może zalecić leki, które pomogą w regulacji trawienia i zmniejszą fermentację w jelitach.
Uczucie pieczenia w gardle i klatce piersiowej
Uczucie pieczenia w gardle i klatce piersiowej może być rzadkim objawem występującym u niektórych osób z celiakią. Jest to wynik reakcji zapalnej błony śluzowej przełyku, która może być spowodowana przez uszkodzenie błony śluzowej jelitowej przez gluten.
Gluten może prowadzić do stanów zapalnych w organizmie, a uszkodzenie błony śluzowej jelitowej może prowadzić do wzmożonej przepuszczalności jelitowej. W ten sposób, szkodliwe substancje mogą przedostać się do krwiobiegu i wywołać stan zapalny w innych częściach organizmu, takich jak przełyk.
Jeśli objawy te występują u osoby z celiakią, warto skonsultować się z lekarzem, który może zalecić odpowiednie leczenie przeciwzapalne, aby pomóc zmniejszyć stan zapalny błony śluzowej przełyku. Lekarz może również zalecić zmianę diety i unikanie pokarmów, które mogą nasilać objawy, takie jak pikantne potrawy, alkohol, kawa i czekolada.
Trudności w koncentracji lub zaburzenia nastroju
Trudności w koncentracji lub zaburzenia nastroju to niezbyt częste, ale możliwe objawy celiakii. Większość badań wskazuje na związek między celiakią a zaburzeniami nastroju, takimi jak depresja i lęk.
Jednym z możliwych wyjaśnień jest to, że celiakia prowadzi do zaburzeń wchłaniania składników odżywczych, takich jak witaminy B i żelazo, które są niezbędne dla funkcjonowania mózgu i układu nerwowego. Braki tych składników odżywczych mogą wpłynąć na pracę mózgu, co może prowadzić do trudności w koncentracji i zaburzeń nastroju.
Ponadto, stan zapalny związany z celiakią może wpłynąć na poziom cytokin, które są związane z regulacją nastroju. Wzrost poziomu cytokin związany z celiakią może prowadzić do wystąpienia objawów depresji i lęku.
Jeśli objawy te występują u osoby z celiakią, warto skonsultować się z lekarzem, który może zalecić odpowiednie suplementy diety, w tym witaminy B i żelazo, aby pomóc w regulacji pracy mózgu. Lekarz może również zalecić terapię psychologiczną lub farmakoterapię, aby pomóc w leczeniu zaburzeń nastroju.
Bóle stawów lub kości w przebiegu celiakii
Bóle stawów i kości to rzadki, ale możliwy objaw występujący u niektórych osób z celiakią. Jest to wynik reakcji zapalnej, którą wywołuje gluten.
Gluten może prowadzić do stanów zapalnych w organizmie, a uszkodzenie błony śluzowej jelitowej może prowadzić do wzmożonej przepuszczalności jelitowej. W ten sposób, szkodliwe substancje mogą przedostać się do krwiobiegu i wywołać stan zapalny w innych częściach organizmu, w tym w stawach i kościach.
Ponadto, osoby z celiakią często mają deficyty składników odżywczych, takich jak witamina D i wapń, które są niezbędne dla zdrowych kości i stawów. Brak tych składników odżywczych może prowadzić do osteoporozy i innych chorób kości.
Jeśli objawy te występują u osoby z celiakią, warto skonsultować się z lekarzem, który może zalecić odpowiednie suplementy diety, w tym witaminę D i wapń, aby pomóc w utrzymaniu zdrowych kości i stawów. Lekarz może również zalecić leczenie przeciwzapalne, aby pomóc zmniejszyć stan zapalny w stawach i kościach.
