Choroba Gravesa-Basedowa dotyka zwykle kobiety między 30 a 50 rokiem życia. Jest ona zaliczana do chorób autoimmunologicznych i prowadzi do nadczynności tarczycy, a nieleczona grozi nawet śmiercią. Choroba ta jest jedną z najczęściej diagnozowanych schorzeń tarczycy, więc warto wiedzieć co ją wywołuje, jak są jej symptomy oraz w jaki sposób się ją diagnozuje i leczy.
Choroba Gravesa- Basedowa – krótki opis schorzenia
Jest to choroba tarczycy – gruczołu dokrewnego, pełniącego w naszym organizmie istotną rolę, ponieważ wydzielane przez niego hormony (tyroksyna – T4 oraz trójjodotyronina -T4), regulują pacę niemal wszystkich komórek. Dlatego też bardzo ważne jest jego prawidłowe funkcjonowanie. Trzeba dodać, że pracę tarczycy reguluje przysadka mózgowa za pomocą wydzielanego przez siebie hormonu TSH. Kiedy poziom hormonów tarczycy we krwi spada, wówczas przysadka produkuje więcej TSH. Zaś kiedy poziom tych hormonów jest za wysoki przysadka ogranicza wydzielanie TSH. Takie wzajemne oddziaływanie na siebie tych organów jest możliwe dzięki obecności na błonie komórek tarczycy receptorów łączących się z TSH. Zobacz także: Choroba Hashimoto
W chorobie Gravesa-Basedowa nasz organizm produkuje przeciwciała anty-TSHR, które również mają zdolność łączenia się z TSH. Prowadzi to do nadczynności tarczycy i skutkuje jej rozrostem, jak również zwiększeniem jej unaczynienia. Natomiast w wyniku odpowiedzi immunologicznej organizmu przeciwko receptorom TSH, znajdującym się w komórkach tkanki łącznej oczodołów i skóry, dochodzi do orbitopatii tarczycowej – wytrzeszczu osiowego gałek ocznych.
Przyczyny choroby Gravesa-Basedowa
Niestety nie ma jasno określonych przyczyn tej choroby. Z uwagi na to, że 7-8 razy częściej cierpią na nią kobiety niż mężczyźni, to jest ona łączona z żeńskimi hormonami, a konkretnie z estrogenem. Poza tym wśród czynników zwiększających ryzyko wystąpienia tego schorzenia wymienia się:
- predyspozycje genetyczne – jeśli choroba Gravesa Basedowa występuje w rodzinie, to znacznie rośnie ryzyko zachorowania na nią;
- palenie tytoniu, które często prowadzi do nadczynności tarczycy i znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia orbitopatii (aż 8-krotnie);
- stres;
- zaburzenia immunologiczne;
- dietę bogatą w jod.
Choroba Gravesa Basedowa i jej objawy
W związku z tym, że choroba ta prowadzi do nadczynności tarczycy, to objawia się tak, jak to schorzenie. Pojawiają się więc następujące symptomy:
- utrata wagi, mimo zwiększonego apetytu;
- wzmożona potliwość;
- nietolerancja ciepła;
- osłabienie;
- utrata siły;
- bezsenność;
- drżenie rąk;
- kołatanie serca, przyspieszona jego czynność;
- zwiększony obwód szyi, będący wynikiem powstałego wola;
- zaburzenia cyklu menstruacyjnego u kobiet i zaburzenia wzwodu u mężczyzn.
Do tych objawów dochodzi jeszcze:
- orbitopatia tarczycowa – wytrzeszcz gałek ocznych, który ujawnia się razem z nadczynnością tarczycy lub później (najczęściej w przeciągu 18 miesięcy);
- dermopatia (obrzęk przedgoleniowy) w postaci łuskowatego pogrubienia skóry i przewlekłego obrzęku na przednich powierzchniach piszczeli (zwykle obu), co jest spowodowane nagromadzeniem się w skórze komórek stanu zapalnego i glikozaminoglikanów.
Ponadto znamienne w chorobie Gravesa-Basedowa jest to, że jej objawy naprzemiennie nasilają się i ustępują. Niestety w jej przebiegu może dojść do niezwykle groźnego przełomu tarczycowego – a więc nagłej i ciężkiej nadczynności tarczycy, stanowiącej zagrożenie dla życia chorego.
Zobacz także: Co to jest endometrioza?
Choroba Gravesa-Basedowa – jak się ją diagnozuje i leczy
Przede wszystkim, aby dokonać właściwej diagnozy lekarz zleca wykonanie badań laboratoryjnych. Dotyczą one głównie sprawdzenia we krwi chorego poziomu:
- TSH – będzie on poniżej normy w przypadku choroby Gravesa-Basedowa;
- wolnych hormonów tarczycy (tyroksyny i trójjodotyroniny) – będą one podwyższone przy omawianym schorzeniu;
- przeciwciał anty-TSHR – będzie on również podwyższone przy chorobie Gravesa-Basedowa.
Ponadto lekarz może zlecić wykonywanie USG tarczycy oraz tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego oczodołów.
Jeśli choroba Gravesa Basedowa zostanie zdiagnozowana, to podejmowane jest jej leczenie. Polega ono na unormowaniu pracy tarczycy poprzez zastosowanie leków, wykorzystywanych w leczeniu nadczynności tarczycy – głównie tiamazolu i czasem teżpropylotiouracylu. Ponadto stosuje się leki przeciwzapalne (przede wszystkim glikokortykosteroidy) do leczenia orbitopatii. Może zajść również potrzeba napromienienia oczodołów lub wykonania zabiegu operacyjnego.
W leczeniu choroby Gravesa-Basedowa stosuje się również terapię izotopową (jodem radioaktywnym). Badania pokazują, że jej efektywność jest większa niż leczenie tyreostatykami.
Poza tym większe ryzyko remisji choroby pojawia się wraz z wystąpieniem następujących czynników:
- młodego wieku;
- nałogu palenia papierosów;
- zaawansowanej orbitopatią;
- bardzo wysokiego poziomu hormonów tarczycy;
- wysokiego miana przeciwciał anty-TSHR.
Nieleczona choroba Gravesa Basedowa może skutkować utratą wzorku, zawałem, udarem li przełomem tarczycowym, a nawet śmiercią.
