POCHP to nazwa zespołu klinicznego, który charakteryzuje się długotrwałym kaszlem oraz dusznościami, które pojawiają się podczas wysiłku. Głównymi przyczynami, które wywołują tę chorobę, są smog, palenie tytoniu oraz praca w miejscach, gdzie występują szkodliwe pyły.
Często choroba rozwija się u osób, które cierpią na przewlekłe zapalenie oskrzeli lub rozedmę płuc. Dolegliwości występują najpierw w płucach, ale można zaobserwować skutki choroby także w innych narządach.
Czym jest POCHP?
Przewlekła obturacyjna choroba płuc wywołuje trwałe ograniczenie przepływu powietrza przez dolne drogi oddechowe. Najczęściej POCHP związana jest z przewlekłym zapaleniem w oskrzelach, w których działają szkodliwe dla zdrowia gazy oraz różnego rodzaju pyły.
Objawy i przebieg choroby uzależnione są od postępu zapalenia oskrzeli oraz rozedmy płuc, a także innych chorób, na jakie cierpi pacjent. Wynikiem zachorowania na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc jest przewlekły stan zapalny dróg oddechowych oraz stresu oksydacyjnego i proteolizy.
Choroba płuc atakuje oskrzela, miąższ znajdujący się w płucach oraz naczynia płucne. Stan zapalny ma wpływ na wystąpienie stresu oksydacyjnego, który jest wynikiem palenia tytoniu oraz na zwiększoną ilość proteinaz nad antyproteinazami. Proteinazy są enzymami, które odpowiedzialne są za niszczenie tkanki płucnej i wywołują chorobę nazywaną rozedmą płucną.
Poprzez występowanie tych dolegliwości w obrębie górnych dróg oddechowych zachodzą nieodwracalne zmiany. Płuca mają mniejszą sprężystość przez zmniejszenie się ilości miąższu, a co za tym idzie, dopływa do nich mniejsza ilość powietrza. POCHP wywołuje również dolegliwości, które można zwalczać poprzez prawidłowo dobrane leczenie, a są nimi skurcze mięśni gładkich, większa ilość śluzu oraz obrzęk.
Przyczyny przewlekłej obturacyjnej choroby płuc
Głównymi przyczynami wywołującymi chorobę są:
- czynne i bierne palenie wyrobów tytoniowych,
- zanieczyszczenia powietrza w pracy i poza nią, np. smog i szkodliwe pyły,
- przebyte infekcje dróg oddechowych w dzieciństwie,
- nawracające choroby oskrzeli i płuc,
- nadrekatywność oskrzeli,
- astma.
Choroba ta nie występuje u każdej osoby, która narażona jest na powyższe czynniki. Wpływ na wystąpienie choroby płuc mają geny oraz środowisko, w jakim żyje człowiek. Głównym czynnikiem choroby jest palenie tytoniu. Kolejny najczęstszy czynnik, jaki wywołuje POCHP, to skład powietrza atmosferycznego, w którym znajduje się dużo siarki oraz dwutlenku azotu i ozonu. Wpływ na rozwój choroby ma także środowisko domowe. Ogrzewanie mieszkania lub domu i niedostateczna wentylacja powodują, że w powietrzu unoszą się zanieczyszczenie atmosferyczne, które wywołują chorobę.
Nadreaktywność oskrzeli także wywołuje POCHP, natomiast osoby chorujące na astmę są w grupie ryzyka i mogą, ale nie muszą zachorować na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc.
Zobacz także film na kanale Medycyna360 na temat zapalenia płuc.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc – objawy
Na początku choroba objawia się długotrwałym kaszlem oraz odkrztuszaniem gęstej wydzieliny, która pochodzi z dolnych dróg oddechowych. Najczęściej objawy te występują rano. W czasie rozwoju choroby występują duszności wywołane aktywnością, które w dalszym rozwoju choroby mogą występować także podczas spoczynku.
Choroba płuc nasila się w okresie jesienno – zimowym i objawia się silnym kaszlem i odkrztuszaniem wydzieliny mającej ropną konsystencję oraz niewydolnością oddechową. Czasem choroba ta może objawiać się niewydolnością prawej komory serca. W czasie oddychania słychać świst oraz furczenie.
Zobacz także film na temat zapalenia oskrzeli.
Diagnostyka choroby
Aby rozpoznać chorobę, trzeba udać się do specjalisty chorób płuc. Diagnostyka oparta jest na wywiadzie lekarskim oraz badaniu przedmiotowym i dodatkowym. Pacjent poddany jest badaniu spirometrycznemu i RTG płuc. Jeśli jest taka konieczność, pacjent poddawany jest także takim badaniom jak EKG lub gazometria.
Postęp choroby określany jest na podstawie szybkości przepływu powietrza z płuc podczas pierwszej sekundy natężonego wydechu. Szybkość ta mierzona jest podczas wykonywanej spirometrii. Badanie to robione jest przy użyciu spirometru, który mierzy objętość oraz szybkość, z jakim powietrze jest wydmuchiwane.
Gazometria to badanie, podczas którego oceniane jest stężenie gazów we krwi. Polega ono na pobraniu krwi z tętnicy pacjenta. Innym badaniem jest pulsoksymetria polegająca na zmierzeniu ilości tlenu we krwi za pomocą czujnika, który zakłada się na płatek ucha.
Leczenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc
Leczenie choroby powinno obejmować zarówno farmakologię, jak i inne metody. Kierunkami leczenia powinny być:
- łagodzenie objawów za pomocą tlenoterapii i leków,
- eliminacja czynników, które wywołują chorobę i wpływają na jej postęp.
Dzięki leczeniu choroby poprawia się drożność oskrzeli i łagodzone są objawy. Jeśli chodzi o postępy w leczeniu te uzależnione są od stopnia zaawansowania POCHP.
Najczęściej podczas leczenia przewlekłej choroby płuc stosuje się preparaty wziewne, które łagodzą objawy choroby. Stosując farmakologię, stan pacjenta się poprawia, a lekami, jakie są najczęściej używane, są: - leki antycholinergiczne – to leki rozszerzające oskrzela. Do grupy tych leków zalicza się bromek ipratropium, który działa krótko oraz preparat tiotropium, który działa długo i hamuje spadek wydolności oddechowej,
- glikokortykosteroidy wziewne – dobrze działają na mocno rozwiniętą chorobę. Regularne stosowanie tych leków zmniejsza zaostrzenie choroby i najlepiej zażywać je z b2-mimetykami. Takie połączenie daje długotrwałe działanie,
- b2-mimeti – są to leki o szybkim i krótkim działaniu. Ich zadaniem jest łagodzenie duszności.
Niektóre przypadki przewlekłej obturacyjnej choroby płuc wymagają ingerencji chirurgicznej, która polega na usunięciu pęcherzyków rozedmowych. Dzięki wycięciu pęcherzyków, które nie biorą udziału w wymianie gazowej, rozpręża się miąższ płucny. Taki zabieg wpływa na zmniejszenie się występowania duszności oraz poprawę funkcjonowanie płuc.
Kolejnym zabiegiem chirurgicznym jest zmniejszenie objętości płuc, aby zmniejszyć ich rozdęcie i poprawić przepływ powietrza.
